Elke werkgever die werkzaamheden op hoogte uitvoert, moet voldoen aan de nationale en Europese veiligheidsrichtlijnen en normen om de veiligheid van werknemers te garanderen. In België moeten werkgevers zich houden aan de Codex over welzijn op het werk, het Koninklijk besluit van 31 augustus 2005 en het ARAB (Algemeen Reglement voor de Arbeidsbescherming).

Deze regelgeving zorgt ervoor dat de juiste valbeveiligingsmaatregelen worden genomen. Diverse statistieken wijzen er op dat het naleven van deze voorschriften essentieel is voor het minimaliseren van risico’s op ernstige ongevallen. Studies wijzen uit dat het naleven van veiligheidsrichtlijnen het aantal valincidenten aanzienlijk vermindert en de algehele veiligheid op de werkplek verbetert.

Werkgevers zijn bij wet verplicht om zich te houden aan volgende voorschriften:

• Ricicobeoordeling en beheer: Via een risico-analyse zal de werkgever (of aangestelde preventie-adviseur) potentiële gevaren in kaart brengen. Op basis van deze analyse moeten maatregelen voor valbeveiliging worden genomen.
• Veiligheidsnormen: Bij het nemen van maatregelen voor valbeveiliging, dienst de werkgever op de hoogte te zijn van de geldende wettelijke vereisten. Deze zijn terug te vinden in de codex voor welzijn op het werk, de geldende koninklijke besluiten voor (tijdelijke) werkzaamheden op hoogte, de geldende koninklijke besluiten betreffende het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen op het werk alsook de nationale en Europese normen (NBN EN 363:2008 persoonlijke berschermingsmiddelen tegen vallen op hoogte) of EN795:2012 (Europese norm veiligheid van valbeveiligingssystemen)
• Training en instructie: Het plaatsen van een valbeveiligingssysteem volstaan niet om een veilige werkomgeving te bieden aan uw werknemers. Het aanleren van het correcte gebruik van het systeem is minstens even belangrijk en noodzakelijk in een totaaloplossing.
• Inspectie en onderhoud: Regelmatige inspectie en onderhoud van valbeveiligingsmiddelen en – apparatuur is aangewezen. Bij persoonlijke beschermingsmiddelen hangt hier een wettelijke verplichting aan vast, bij levenslijnen/ankerpunten is een jaarlijkse controle/onderhoud aangewezen om te zorgen dat het systeem optimaal functioneert.

Samenvattend moeten werkgevers: Voldoen aan de Codex over welzijn op het werk Het Koninklijk besluit van 31 augustus 2005 naleven Zich houden aan het ARAB Periodiek de valbeveiligingssystemen evalueren en verbeteren voor optimale veiligheid.

In België ben je als werkgever verplicht om alle nodige maatregelen te nemen om de veiligheid en gezondheid van je werknemers te waarborgen.
Hieronder horen ook preventieve maatregelen om valrisico’s te voorkomen en te beperken.

De Belgische wetgeving schrijft niet voor dat het een verplichting is om valbeveiliging te plaatsen. Wel ben je als werkgever verantwoordelijk voor het identificeren en beoordelen van risico’s op de werkplek, waaronder valgevaar.

Dit identificeren en beoordelen vormt de risicoanalyse.
Als uit de risicoanalyse blijkt dat er een risico op vallen op hoogte bestaat, is de werkgever verplicht om passende valbeveiligingsmaatregelen te nemen om de werknemers te beschermen.

Dit betekend dus dat valbeveiliging verplicht kan zijn op de werkplek als er een risico op vallen bestaat.
Het is aan de werkgever om ervoor te zorgen dat de juiste maatregelen worden genomen om dit risico te beheersen.
De specifieke vereisten voor valbeveiliging kunnen variëren afhankelijk van de aard van het werk, de omgeving en andere relevante factoren.

Het niet naleven van deze verplichtingen kan leiden tot juridische sancties en aansprakelijkheid voor de werkgever.

Het pendeleffect treedt op wanneer een werknemer die valt, heen en weer slingert aan het valbeveiligingssysteem, wat kan leiden tot extra letsel of zelfs verstikking als het slachtoffer niet snel wordt gered. Om het risico op het pendeleffect te verminderen, zijn er verschillende maatregelen die kunnen worden genomen: Gebruik van valstopapparaten met geïntegreerde energie-absorptie: Valstopapparaten met ingebouwde energie-absorptie verminderen de impact op het lichaam van de gevallen werknemer en verminderen de kans op het pendeleffect. Deze apparaten absorberen de energie van de val, waardoor de krachten die op het lichaam van de werknemer worden uitgeoefend, worden verminderd. Juiste positionering van ankerpunten: Zorg ervoor dat ankerpunten correct zijn gepositioneerd om het pendeleffect te minimaliseren. Ankerpunten moeten zich boven het hoofd van de werknemer bevinden om te voorkomen dat ze zijwaarts slingeren tijdens een val. Op platte daken worden bijkomende ankerpunten in de hoeken geplaatst. Op deze manier wordt de vanglijn zo kort mogelijk gemaakt. Gebruik van kortere vanglijnen: Kortere vanglijnen verminderen de kans op pendelen omdat ze minder speling hebben om te bewegen. Dit kan de afstand beperken die een gevallen werknemer kan afleggen voordat het valbeveiligingssysteem wordt geactiveerd. Training van werknemers: Zorg ervoor dat werknemers worden getraind in het juiste gebruik van valbeveiligingsapparatuur en dat ze zich bewust zijn van de risicos van het pendeleffect. Train hen ook in het snel en effectief reageren in geval van een valincident om de kans op letsel te minimaliseren. Inspectie en onderhoud van valbeveiligingsapparatuur: Zorg ervoor dat valbeveiligingsapparatuur regelmatig wordt geïnspecteerd en onderhouden om ervoor te zorgen dat het goed functioneert. Defecte of beschadigde apparatuur kan de effectiviteit ervan verminderen en het risico op letsel verhogen tijdens een valincident. Door deze maatregelen te nemen, kunnen werkgevers en werknemers het risico op het pendeleffect verminderen en de veiligheid verbeteren bij het werken op hoogte. Het is belangrijk om altijd de geldende veiligheidsvoorschriften en richtlijnen te volgen en regelmatig te trainen en te oefenen om snel en effectief te kunnen reageren in geval van een valincident.

De belangrijkse stap is het maken van een grondige analyse van de werkplek en de uit te voeren activiteiten. Via een systematische aanpak, kunnen de risico’s geïdentificeerd worden en de passende maatregelen genomen worden om de veiligheid van de werknemers te waarborgen. Werk zeker samen met een expert om tot de correcte conclusies te komen. U kan een risico-analyse opmaken door volgende stappen de doorlopen: Inspecteer de werkplek. Doe een grondige inspectie van de werkplek en let op mogelijke risico’s, denk hierbij aan onstabiele ondergrond, open randen, gaten, platforms, ladders, trappen, daken,… Identificeer potentiële valpunten. Identificeer alle locaties waar werknemers het risico lopen om van hoogte te vallen. Beoordeel de valrisico’s. Voor elk potentieel valpunt, maakt u een analyse op basis van de hoogte van de werkplek en de potentiële gevolgen van een val. Hoe hoger de hoogte en hoe gevaarlijker de onergrond, hoe groter het risico. Een mogelijke wegingsmethodiek die gebruit kan worden is deze van Kinney & Wiruth. Evaluatie van de werkmethoden: Bekijk de geplande methodiek en de procedure die gebruikt wordt voor het weren op hoogte. Maak een beoordeling voor elke potentiële valplek en ga na of er alternatieven zijn die het risico verminderen. Inspectie van apparatuur en veiligheidsvoorzieniningen: Bekijk of alle gebruikte apparatuur en voorzieningen (denk aan leuningen, hekwerk, harnassen, vanglijnen enzovoort, in goede staat verkeren en correct worden gebruikt). Laat alle componenten van het valbeveiligingssysteem tijdig nakijken door een gekwalificeerd persoon. Beoordeel de competentie en training van gebruikers: Het volstaat niet op een een valbeveiligingssysteem te plaatsen, zonder dat de gebruikers de kennis en competentie hebben om dit correct te gebruiken. Ga na of uw werknemers de voldoende getraind en competent zijn. Communicatie: zorg voor een goede communicatie tussen alle betrokken partijen. Zorg dat gebruikers mee risico’s kunnen identificeren en volg nauw op. Een grondige analyse van de werkplek is de eerste stap in het werken naar een veilige werkomgeving. Ga systematisch te werk en identificeer alle mogelijke risico’s. Op deze wijze komt u tot een totaalbeeld van de situatie en vormt de risicoanalyse de basis voor een passend veiligheidsbeleid.

De moderne valbeveiligingssystemen zijn voorzien om geïnstalleerd te kunnen worden op alle bestaande structuren. Het zorgvuldig bepalen van de van het systeem, kennis van de onderliggende structuur en het correct inplannen van de diverse ankerpunten vergt de nodige aandacht. Ook hier begint alles bij het opmaken van een risicoanalyse om de potentiële valgevaren te identificeren. Ook een analyse van de structuur en omgevingsomstandigheden zijn noodzakelijk om tot de juiste oplossing te komen. Aansluitend wordt een ontwerp van het valbeveiligingsysteem voorgesteld. Dit systeem is geschikt voor de specifieke behoeften en omstandigheden van de bestaande infrastructuur. Op basis van het ideale valbeveiligingssysteem wordt een implemenatieplan opgesteld. Dit gedetailleerd plan omvat alle aspecten van de integrate van het valbeveiligingssysteem: Locatie van de bevestigingspunten Plannng Installate Tranng van de werknemers Onderhoudsprocedures Door deze stappen te volgen en nauw samen te werken met veiligheidsexperts en gekwalfceerde professonals, kun je succesvol een valbeveiligingssysteem integreren in bestaande infrastructuur en een veilige werkomgeving op hoogte creëren.

Het correct gebruiken van een valstopapparaat is cruciaal om ernstige verwondingen of zelfs dodelijke ongevallen te voorkomen wanneer je werkt op hoogtes. Hier volgen basisinstructies over hoe je een valstopapparaat correct gebruikt: Training en instructie: zorg ervoor dat je getraind bent in het correct gebruik van het valstopapparaat. Deze training moet zowel theoretisch als praktische vaardigheden omvatten. Inspectie voor gebruik (lmra): Voer altijd een grondige inspectie uit van het valstopapparaat voor gebruik. Controleer op slijtage, beschadigingen, en zorg ervoor dat alle onderdelen correct functioneren. Juiste bevestiging: Bevestig het valstopapparaat aan een stevig (genormeerd) ankerpunt dat sterk genoeg is om bij een val de krachten te weerstaan. Om de valafstand te minimaliseren, moet het ankerpunt zich boven je bevinden en moet het officieel goedgekeurd zijn voor gebruik als ankerpunt. Regelmatige inspectie en onderhoud Het correct gebruiken van een valstopapparaat begint met de bevestiging aan een stevig, goedgekeurd bevestigingspunt. Onderzoek van de Europese Commissie voor Veiligheid en Gezondheid op het Werk (EU-OSHA, 2020) toont aan dat de juiste installatie en gebruik van valstopapparaten het risico op ernstig letsel met meer dan 60% kunnen verminderen. Het is essentieel dat gebruikers goed opgeleid zijn in de werking en specificaties van hun specifieke valstopapparaat, omdat dit een belangrijke factor is in het voorkomen van valincidenten.

Het kiezen van het juiste valbeveiligingssysteem voor specifieke werken vereist een grondig begrip van de risico’s op de werkplek en de verschillende beschikbare opties voor valbeveiliging. Het selecteren van het juiste valbeveiligingssysteem vereist een grondige analyse van de werkomstandigheden. Een studie van het Belgische Instituut voor Veiligheid en Gezondheid (2021) toont aan dat maatwerk in valbeveiligingssystemen, afgestemd op specifieke werk- en risicoomstandigheden, effectiever is in het voorkomen van ongelukken dan generieke oplossingen. Het is belangrijk om te voldoen aan de wettelijke eisen en richtlijnen van veiligheidsorganisaties om de veiligheid en effectiviteit van het systeem te waarborgen. Volgende stappen worden doorlopen om de correcte keuze te kunnen maken: Voer een risicoanalyse uit: identificeer de specifieke valrisico’s op de werkplek. Begrijp de verschillende soorten valbeveiliging: Laat u adviseren over de verschillende types valbeveilging die beschikbaar zijn. Begrijp hoe elk type werkt en in welke situatie het het meest geschikt is. Evalueer de specifieke behoeften van uw werkzaamheden: Bepaal op basis van bovenstaande punten welk valbeveiligingssysteem het beste past bij de sepcifieke behoeften en omstandigheden. Neem alle factoren mee in overweging, zoals het type werk, de hoogte, de noodzaelijke bewegingsvrijheid die nodig is en de omgevingsomstandigheden. Toets de oplossing af met de geldende regelgeving en normen: Informeer u of de gekozen valbeveiliging voldoet aan alle geldende voorschriften en normen voor valbeveiliging in uw regio. Dit kan onder meer nationale als internationale normen omvatten. Raadpleeg een specialist om u hierin te informeren. Zorg voor training en instructies: Zorg ervoor dat werknemers die met het valbeveiligingssysteem zullen werken, worden voorzien van de juiste training en instructie over hoe ze de aparatuur correct kunnen gebruiken. Voer regelmatig controles en onderhoud uit: Zorg ervoor dat de valbeveiliging regelmatig wordt geïnspecteerd en onderhouden om ervoor te zorgen dat het goed blijft functioneren en voldoet aan de vereisten.

Om valrisico’s te verminderen bij het werken op hoogte, zijn er verschillende maatregelen die genomen kunnen worden. Gebruik van valbeveiliging. Zorg ervoor dat werknemers altijd passende valbeveiligingsmiddelen dragen, zoals harnassen, vanglijnen, valstopapparaten, leuning en andere beschermende systemen. Risicobeoordeling. Voer een grondige risicoanalyse van de werkplek uit. Veiligheidsbarrières en leuningen. Installeer leuningen, hekwerk en andere veiligheidsbarrières rondom randen, openingen en andere valgevaren om werknemers te beschermen tegen vallen. Denk altijd eerste aan collectieve valbeveiliging en kijk aansluitend naar individuele valbeveiliging.

Voor PBM’s geldt een duidelijke, specifieke regelgeving waarbij de controle door een erkende EDTC moet worden uitgevoerd.
Voor vaste systemen is deze regelgeving minder eenduidig.

Hieronder vindt u de belangrijkste zaken terug:
Het is aangeraden om minstens voor elk gebruik een visuele controle uit te voeren.
Deze let op zichtbare tekenen van slijtage, beschadigingen en defecten.
Bij het vaststellen van een defect, mag het systeem niet meer gebruikt worden.

Daarnaast zullen veel fabrikanten opleggen om het systeem jaarlijks te laten controleren door een bevoegd persoon.
Deze voorschriften hebben een juridische waarde wanneer bij een incident de jaarlijkse controles wel/niet werden uitgevoerd.

Is het valrisico hoog en het gebruik intensief, dan wordt aangeraden om de controles sneller op elkaar te laten volgen.

Naast de inspectie, is ook onderhoud van cruciaal belang.
Onderhoud kan bestaan uit het schoonmaken, op spanning plaatsen en repareren van componenten.
De frequentie van het onderhoud kan afhangen van de aanbevelingen van de fabrikant en/of de bevindingen van inspecties.
Veelal wordt een inspectie en onderhoud gelijktijdig uitgevoerd.

Zorg ten slotte voor een overzichtelijke registratie van de inspecties en het onderhoud.
Voor u, als werkgever, is het belangrijk een gedetailleerd overzicht bij te houden van alle uitgevoerde inspecties en onderhoudswerkzaamheden.
Hierbij is het verzamelen van volgende informatie aangewezen:

• Datum Bevindingen
• Genomen maatregelen
• Handtekening van de gekwalificeerde persoon.

Deze documentatie kan gebruik worden als bewijs van naleving van de voorschriften en normen en als referentie voor toekomstige inspecties en onderhouden.
Duidelijke wetgeving over onderhoud en inspectie is er dus niet.
Echter, om het systeem optimaal te laten functioneren en over langere periode efficiënt te kunnen inzetten, is het aangewezen zowel inspectie als onderhoud minstens jaarlijks te laten uitvoeren.

Valbeveiliging kan variëren in kosten, afhankelijk van verschillende factoren.

Over het algemeen wordt het beschouwd als een investering in veiligheid, met potentiële kostenbesparingen op lange termijn.
Valbeveiliging omvat verschillende componenten, zoals leuningen, hekken, harnassen, lijnen en ankerpunten.

De kosten worden beïnvloed door het type en de omvang van de benodigde valbeveiligingsmiddelen, installatiekosten, onderhoudskosten en trainingskosten voor werknemers.
Hoewel de initiële investering nodig kan zijn, kan valbeveiliging op lange termijn waarde toevoegen door het voorkomen van arbeidsongevallen en het verbeteren van de veiligheidscultuur op de werkplek.

De kostprijs van valbeveiliging kan dus variëren.
Het is belangrijk te erkennen dat de investering in valbeveiliging op lange termijn kunnen resulteren in waardecreatie voor het bedrijf.
Door het voorkomen van arbeidsongevallen en het beschermen van werknemers tegen letsels, kan valbeveiliging een positieve impact hebben op diverse facetten zoals verzuimkosten, veiligheidscultuur, werknemersbetrokkenheid en bedrijfsimago.

Ja, je kunt zelf een risicoanalyse voor valbeveiliging maken.

Het proces omvat het identificeren van potentiële valgevaren, het beoordelen van de kans op vallen en het nemen van passende maatregelen om werknemers te beschermen tegen valgevaar.
Tijdens de risicoanalyse identificeer je eerste potentiële valgevaren op de werkplek, zoals werken op hoogte, gebruik van ladders, werken in de buurt van randen of openingen, enzovoort.
Vervolgens evalueer je de waarschijnlijkheid van vallen op basis van factoren zoals de aard van het werk, de omgeving en de training van de werknemers.
Tenslotte beoordeel je ook de mogelijke gevolgen van een val, zoals letsel of overlijden.

Op basis van deze analyse moeten preventieve maatregelen worden genomen, zoals het installeren van collectieve valbeveiligingssystemen zoals leuningen en balustrades of het gebruik van individuele valbeveiligingsmiddelen zoals harnassen, lijnen en ankerpunten.

De risicoanalyse wordt gebruikt om de veiligheidsprocedures te verbeteren, werknemers kunnen worden getraind in veilig werken op hoogte en periodieke inspecties kunnen worden uitgevoerd om ervoor te zorgen dat valbeveiligingsmaatregelen effectief blijven.

Er bestaan diverse methoden om de gevaren te beoordelen binnen een risicoanalyse.
Een gekende, veelgebruikte methode is de kinney-methode. Je kan dus zelf een risicoanalyse voor valbeveiliging maken, wanneer je systematisch de potentiële valgevaren identificeert, evalueert en preventief aanpakt.

In België moet de keuze tussen collectieve of individuele valbeveiliging gebaseerd zijn op een risicoanalyse die de werkgever moet uitvoeren.

De werkgever moet alle nodige maatregelen nemen om de veiligheid en gezondheid van hun werknemers te waarborgen.
Collectieve valbeveiliging heeft steeds de voorkeur omdat het risico’s op hoogte voor meerdere werknemers tegelijk kan verminderen.
Dit omvat bijvoorbeeld het installeren van leuningen, hekken of andere barrières om te voorkomen dat werknemers van hoogte vallen.

Individuele valbeveiliging, zoals het gebruik van harnassen, lijnen en ankerpunten wordt gebruikt wanneer collectieve maatregelen niet mogelijk zijn of niet voldoende bescherming bieden. Dit kan het geval zijn bij bepaalde werkzaamheden of op bepaalde locaties waar het niet praktisch is om collectieve valbeveiliging te voorzien.

Het is belangrijk dat de keuze tussen collectieve en individuele valbeveiliging wordt bepaald door de specifieke risico’s op de werkplek en dat deze keuze wordt gedocumenteerd als onderdeel van de risicoanalyse.

Werkgevers moeten ervoor zorgen dat de gekozen valbeveiligingsmaatregelen voldoen aan de wettelijke vereisten en effectief zijn in het beschermen van werknemers tegen valgevaar.

In de Codex over welzijn op het werk, wordt de verplichting beschreven om vanaf een valhoogte van 2m passende collectieve of individuele valbeveiliging te voorzien.
Meer bepaald in artikel IV.3-3 van de codex bepaalt deze verplichting.
Nog belangrijker is om als werkgever adequate valbeveiliging te voorzien.
Deze wordt bekomen door een grondige risicoanalyse op te stellen.

De risicoanalyse vormt de basis voor het veiligheidsbeleid dat uw bedrijf voert.
De Belgische wetgever voorziet de verplichting om valbeveiliging te voorzien in de welzijnswet van 4 augustus 1996 en wordt verder gespecificeerd in verschillende koninklijke besluiten en sectorale regelgevingen, zoals de codex over het welzijn op het werk.
Het koninklijk besluit van 31 augustus 2005 betreffende het gebruik van arbeidsmiddelen bevat voorschriften met betrekking tot arbeidsmiddelen die worden gebruikt op hoogte, zoals ladders, steigers en werken op daken.
Dit KB vereist dat werkgevers passende maatregelen nemen om valrisico’s te voorkomen en te beperken, ongeacht de hoogte.

Daarnaast worden de specifieke eisen voor valbeveiliging vaak bepaald door de aard van het werk, de sector en de risico’s die daarbij komen kijken.
Bijvoorbeeld in de bouwsector, waar werken op hoogte vaak voorkomt, zijn er specifieke voorschriften vastgelegd in het KB van 25 januari 2001 betreffende tijdelijke of mobiele bouwplaatsen.

Kortom, vanaf een valhoogte van 2 meter is valbeveiliging verplicht in België.
Bij elk valgevaar (hoger of lager dan 2 meter) bepaald een risicoanalyse welke risicobeperkende maatregelen genomen moeten worden.
Ook specifieke voorschriften die van toepassing zijn op de activiteiten en de sectoren waarin wordt gewerkt kunnen een invloed hebben op het valbeveiligingsbeleid.

De Europese regelgeving bepaald geen minimumhoogte waarop valbeveiliging verplicht is.

Op deze manier kan de minimumhoogte waarbij valbeveiliging verplicht is in elk land verschillen.
Deze minimumhoogtes verplichten de werkgever valbeveiliging te voorzien, wanneer een risico op een val aanwezig is.

Het gaat dus niet louter om een hoogteverschil.
In elke situatie is het dus aangewezen een risicoanalyse op te maken.

Via deze analyse wordt de werkplaats grondig doorgelicht en passende voorzorgsmaatregelen genomen.
In elk Europees land verschilt de minimumhoogte waarbij valbeveiliging verplicht opgenomen is door de wetgevende macht.
Daarnaast is het van levensbelang om een grondige risicoanalyse te maken van de situatie en de juiste beschermingsmiddelen te voorzien.

Europese wetgeving met betrekking tot valbeveiliging omvat verschillende richtlijnen en normen die van toepassing zijn in alle lidstaten van de Europese Unie.

De belangrijkste Europese richtlijn op gebied van valbeveiliging is de richtlijn 89/656/EEG betreffende het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s) op de arbeidsplaats. Deze richtlijn stelt minimumvoorschriften vast voor het gebruik van PBM’s, waaronder valbeveiligingsmiddelen zoals harnassen en vanglijnen.

Naast deze richtlijn zijn er Europese normen, zoals de EN 363 norm, die specifieke eisen en testmethoden vaststellen voor valbeveiligingsmiddelen.
Deze normen worden gebruikt om de conformiteit van valbeveiligingsmiddelen te beoordelen en te certificeren.

De geldende Europese wetgeving op het gebied van valbeveiliging omvat dus richtlijnen en normen die minimumvoorschriften en eisen stellen voor het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen en valbeveiligingsmiddelen op de arbeidsplaats.

In België is de geldende wetgeving voor valbeveiliging opgenomen in verschillende regelgevende kaders, waaronder de Codex voor welzijn op het werk en specifieke koninklijke besluiten.

De Codex over het welzijn op het werk bevat voorschriften met betrekking tot valbeveiliging, met name het KB van 25 januari 2001 betreffende de tijdelijke of mobiele bouwplaatsen. Dit KB legt de verplichting op voor werkgevers om valbeveiligingsmaatregelen te nemen op bouwplaatsen en andere locaties waar werknemers risico lopen op vallen op hoogte.

In concreto: de geldende wetgeving in België vereist dat werkgevers valbeveiligingsmaatregelen nemen om de veiligheid en gezondheid van zijn werknemers te waarborgen, met specifieke voorschriften opgenomen in de Codex over het welzijn op het werk en gerelateerde Koninklijk Besluiten.

Een risicoanalyse is een systematische evaluatie van potentiële gevaren op de werkplek. Het doel is om risico’s te identificeren, de kans op incidenten te beoordelen en passende maatregelen te nemen om werknemers te beschermen.

Tijdens een risicoanalyse voor werken op hoogte worden potentiële valgevaren geïdentificeerd, zoals werken op hoogte, het werken in de buurt van randen en/of openingen of het gebruik van (mobiele) ladders. Vervolgens wordt de waarschijnlijkheid van vallen geëvalueerd op basis van factoren zoals de aard van het werk, de omgeving en de ervaring van de werknemers. Ook werden de mogelijke gevolgen van een val, zoals letsel of overlijden, beoordeeld.

Op basis van deze analyse moeten preventieve maatregelen worden genomen, zoals het installeren van collectieve valbeveiligingssystemen zoals leuningen en balustrades of het gebruik van individuele valbeveiligingsmiddelen zoals harnassen, lijnen en ankerpunten.

De risicoanalyse wordt gebruikt om de veiligheidsprocedures te verbeteren, werknemers kunnen worden getraind in veilig werken op hoogte en periodieke inspecties kunnen worden uitgevoerd om ervoor te zorgen dat valbeveiligingsmaatregelen effectief blijven.

De risicoanalyse is de leidraad om preventieve maatregelen te nemen, zoals het installeren van collectieve valbeveiligingssystemen en het verbeteren van de veiligheidsprocedures. Daarnaast geeft het de werkgever zicht op de werkpunten van de veiligheidsstrategie.

Collectieve valbeveiliging verwijst naar maatregelen die zijn ontworpen om een groep werknemers te beschermen tegen het risico van vallen op de werkplek, terwijl individuele valbeveiliging gericht is op het beschermen van een individuele werknemer.

Collectieve valbeveiliging zijn fysieke barrières of systemen die zijn geïnstalleerd om vallen te voorkomen, zoals balustrades, leuningen of looppaden.
Deze maatregelen zijn bedoeld om het risico op vallen voor alle werknemers in een bepaald gebied te verminderen of te elimeneren.

Individuele valbeveiliging daarentegen zijn persoonlijke uitrusting die een werknemer draagt om zichzelf te beschermen tegen vallen, zoals ankerpunten, levenslijnen, veiligheidsharnassen of valstopapparaten.
Een deel van deze uitrusting wordt specifiek toegewezen aan individuele werknemers en biedt bescherming bij het uitvoeren van taken op hoogte.

Collectieve valbeveiliging heeft steeds de voorkeur omdat het meerdere werknemers tegelijk beschermt en de noodzaak voor individuele uitrusting vermindert.
Toch zijn beide benaderingen nodig om een algehele veilige werkomgeving te garanderen.

Het is belangrijk om steeds een grondige risicobeoordeling uit te voeren om te bepalen welke combinatie van collectieve en individuele valbeveiligingsmaatregelen het meest geschikt is voor de specifieke behoeften en omstandigheden van uw werkplek.

Een retentiesysteem en een valbeveiligingssysteem zijn beide ontworpen om werknemers te beschermen tegen vallen op hoogte, maar ze hebben verschillende functies en toepassingen: Retentiesysteem Een retentiesysteem voorkomt dat een werknemer valt door hen te beperken tot een bepaald werkgebied, meestal door middel van een harnas en een aangesloten lijn of kabel. Het houdt de werknemer op zijn plaats en voorkomt dat deze over de rand van een dak, platform of ander verhoogd oppervlak valt. Retentiesystemen worden gebruikt in situaties waar werknemers op een bepaalde hoogte werken en niet naar een lager niveau mogen vallen, zoals bij dakwerkzaamheden of werk op steigers. Een retentiesysteem biedt geen bescherming tegen vallen als een werknemer toch van hoogte valt. Het voorkomt alleen dat de werknemer over de rand valt. Valbeveiligingssysteem Een valbeveiligingssysteem is ontworpen om de impact van een val te verminderen en letsel te voorkomen als een werknemer toch van hoogte valt. Het omvat typisch een harnas dat door de werknemer wordt gedragen, een vanglijn die aan een ankerpunt is bevestigd en een valdemper die de krachten van de val absorbeert. Valbeveiligingssystemen zijn bedoeld voor situaties waar werknemers verticaal omhoog of omlaag moeten bewegen, zoals bij het klimmen of afdalen van een ladder of werken aan touwen. Een valbeveiligingssysteem voorkomt niet dat een werknemer valt, maar beperkt de impact en het risico op letsel als een val toch optreedt. Kort samengevat: een retentiesysteem voorkomt dat een werknemer valt door hen te beperken tot een bepaald werkgebied, terwijl een valbeveiligingssysteem is ontworpen om de impact van een val te verminderen en letsel te voorkomen als een val toch optreedt.

In de Codex over het Welzijn op het Werk, met name het KB van 25 januari 2001 betreffende de tijdelijke of mobiele bouwplaatsen, zijn specifieke voorschriften opgenomen met betrekking tot valbeveiliging.

Dit KB legt de verplichting op voor werkgevers om valbeveiligingsmaatregelen te nemen op bouwplaatsen en andere locaties waar werknemers risico lopen op vallen op hoogte.
Deze maatregelen omvatten onder andere het uitvoeren van een risicoanalyse om valrisicos te identificeren, het selecteren en gebruiken van passende valbeveiligingsmiddelen, het trainen van werknemers in veilig werken op hoogte en het regelmatig inspecteren van valbeveiligingsuitrusting en -systemen.

De Codex over het Welzijn op het Werk bevat gedetailleerde voorschriften die werkgevers verplichten om valbeveiligingsmaatregelen te nemen om de veiligheid en gezondheid van werknemers te waarborgen.

Het KB van 25 januari 2001 betreffende tijdelijke of mobiele bouwplaatsen legt specifieke voorschriften vast met betrekking tot veiligheid en gezondheid op de bouwplaatsen, inclusief vereisten voor valbeveiliging.

Het KB van 25 januari 2001 betreffende tijdelijke of mobiele bouwplaatsen geeft inzicht in een aantal belangrijke regels rond valbeveiliging.
De belangrijkste bepalingen hierrond zijn:

• Werknemers die werken op hoogte, zoals daken, steigers of andere verhoogde werkplekken, moeten worden beschermd tegen valgevaar.
• Er moeten collectieve valbeveiligingsmaatregelen worden genomen, zoals het installeren van leuningen, hekken of andere barrières om te voorkomen dat werknemers van hoogte vallen.
• Als collectieve maatregelen niet mogelijk zijn of niet voldoende bescherming bieden, moeten individuele valbeveiligingsmiddelen worden gebruikt, zoals harnassen, lijnen en ankerpunten, in combinatie met persoonlijke beschermingsmiddelen.

Het KB van 25 januari 2001 legt dus belangrijke verplichtingen op met betrekking tot valbeveiliging op bouwplaatsen, met als doel de veiligheid en gezondheid van de werknemers te waarborgen tijdens het uitvoeren van werkzaamheden op hoogte.

Een valbeveiligingsplan moet risicobeoordeling, gebruik van PBM, training en onderhoud van apparatuur omvatten.
Een goed valbeveiligingsplan begint met een gedetailleerde risicobeoordeling waarin potentiële valrisico's worden geïdentificeerd.

Volgens een studie van de Vlaamse Algemene Bouwkamer (2018) vermindert een systematische aanpak, die risicobeoordeling, opleiding en onderhoud van apparatuur omvat, ongevallen met bijna 40%.
Het betrekken van werknemers bij deze processen verhoogt hun bewustzijn en verantwoordelijkheidsgevoel, wat bijdraagt aan een veiligere werkomgeving.

Kortom:

• Risicobeoordeling is de eerste stap.
• Keuze van geschikte PBM is cruciaal.
• Volg een systematische aanpak voor een reductie van ongevallen met bijna 40% (Vlaamse Algemene Bouwkamer, 2018).
• Training van medewerkers is noodzakelijk.

Onjuist gebruik van valbeveiligingsapparatuur kan leiden tot ernstige verwondingen of zelfs de dood. Daarnaast kan het niet voldoen aan valbeveiligingsvoorschriften ernstige juridische gevolgen hebben voor een bedrijf, zoals: Boetes en sancties: overheidsinstanties die verantwoordelijk zijn voor arbeidsveiligheid kunnen boetes opleggen aan bedrijven die de valbeveiligingsvoorschriften niet naleven. Deze kunnen aanzienlijk zijn en variëren van de ernst van de overtreding en de geldende wetgeving. Strafrechtelijke vervolging: In ernstige gevallen van nalatigheid of herhaalde overtredingen, kunnen bedrijven strafrechtelijk worden vervolgd. Dit kan resulteren in gerechtelijke procedures, boetes en zelfs gevangenisstraffen voor verantwoordelijke personen binnen het bedrijf. Aansprakelijkheidclaims: Als een werknemer gewond raakt als gevolg van een val op hoogte, kan het bedrijf aansprakelijk worden gesteld voor de schade. Dit kan leiden tot aansprakelijkheidsclaims en het betalen van schadevergoedingen aan de getroffen werknemer. Reputatieschade: een gebrek aan naleving van veiligheidsvoorschriften kan leiden tot negatieve publiciteit en reputatieschade voor het bedrijf. Dit kan op zijn beurt resulteren in verlies van vertrouwen van klanten, investeerders en andere belanghebbenden. Verbod op bedrijfsactiviteiten: In extreme gevallen kunnen autoriteiten besluiten om de bedrijfsactiviteiten tijdelijk of permanent te verbieden als gevolg van herhaalde of ernstige schendingen van veiligheidsvoorschriften. Het niet correct gebruiken van valbeveiligingsapparatuur kan ernstige gevolgen hebben. Uit een rapport van de Belgische Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het Werk (2019) blijkt dat 70% van de valincidenten het gevolg zijn van onjuist gebruik van PBM. Dit onderstreept de noodzaak van regelmatige training en controles om ervoor te zorgen dat werknemers goed weten hoe ze de apparatuur veilig moeten gebruiken.

Een ongeval bij werken op hoogte kan om verschillende redenen voorkomen. Enkele van de meest voorkomende oorzaken zijn: Onvoldoende of slechte valbeveiliging. Het ontbreken van adequate valbeveiligngsmaatrelen of het gebruik van defect, verkeerd ge¨nstalleerde of niet-passende valbeveiligingsapparatuur kan leiden tot valongevallen. Niet correct gebruiken van de aanwezige installatie. Onjuist gebruik van valbeveiligingsmiddelen, zoals het niet correct aansluiten van een harnas, het niet goed bevestigen aan een ankerpunt, of het verkeerd instellen van vanglijnen, kan resulteren in een val. Onvoldoende training. Gebrek aan adequate trainng over het veilig werken op hoogte en het gebruik van de aanwezige apparatuur kan leiden tot fouten en ongevallen. Bovenden kan een gebrek aan kennis van de veiligheidsvoorschriften ook bijdragen aan valongevallen. Onvoldoende risicobeoordeling. Het niet uitvoeren van een grondige risicobeoordeling/risicoanalyse van de werkplek om potentiële valgevaren te identificeren en passende veligheidsmaatregelen te nemen, kan leiden tot valongevallen. Oveilige werkmethoden. Onveilige werkmethoden, zoals het staan op onstabiele ondergronden, het negeren van waarschuwingsborden, of het overschrijden van gewichts- of hoogtelimieten, kunnen leiden tot valongevallen. Onderbrekingen en afleidingen. Afleidingen of onderbrekingen tijdens het werken op hoogte, zoals het gebruik van mobiele telefoon, praten met collega’s of het niet volledig concetreren op de taak, kunnen leiden tot onoplettendheid en valgevaar. Onveilige omgevingsomstandigheden. Slechte weersomstandigheden, zoals regen, wind of sneeuw, kunnen het riscio op vallen vergroten door het glad maken van oppervlakken, verminderd zicht en verminderde grip. Het identificieren en aanpakken van deze mogelijke oorzaken is essentieel om het aantal valongevallen bij het werken op hoogte te vermindereren en een veilige werkomgeving te waarborgen. Dit omvat het implementeren van effectieve valbeveiligingsmaatregelen, het verstrekken van training aan werknemers, het uitvoeren van regelmatige risicobeoordelingen en het handhaven van veilige werkmethoden.

Bij het werken op daken zijn er specifieke vereisten voor valbeveiliging, die kunnen verschillen afhankelijk van het type dak. Hieronder vindt u de basisvereisten voor valbeveiliging bij werken op daken, met een onderscheid tussen platte daken en schuine daken: Valbeveiliging op platte daken Dakrandbescherming. Installeer dakrandbescherming, zoals leuningen of hekwerk, langs de randen van het dak om werknemers te beschermen tegen vallen. Veilige toegang en doorgang. Zorg voor veilige toegang tot het platte dak door middel van vaste trappen, (kooi-)ladders of veilige toegangsluiken. Werknemers moeten zich bewust zijn van de randen en eventuele openingen in het dak en deze vermijden. Zorg, indien nodig, voor visuele markeringen. Dakankerpunten en levenslijnen. Als dakrandbescherming niet voldoende is, moeten dakankerpunten worden ge¨nstalleerd op het platte dak, samen met vangelijnen en harnassen voor werkenemers die dicht bij de rand werken. Veilige werkmethoden. Moedig werknemers aan om veilige werkmethoden te gebruiken. Installeer een veilgheidscultuur waarbj de werknemers zich bewust zijn van de risco’s. Zorg er voor de werknemers voldoende getraind zijn in veilig werken op platte daken, inclusief het correct gebruik van de valbeveiligingspparatuur en het herkennen van valrisico’s. Valbeveilging op hellende daken Dakrandbescherming. Net als bij platte daken is het belangrijk om dakrandbescherming te installeren om werknemers te beschermen tegen vallen. Dit kan bestaan uit leuningen, hekwerken of ander soort randbescherming. Harnassen en vanglijnen. Als dakrandbescherming niet praktisch of haalbaar is, moeten werknemers worden gezekerd met een harnas en vanglijn die zijn bevestigd aan een ankerpunt dat geschikt is voor het opvangen van een val. Veilige toegang en doorgang. Zorg voor een veilig toegang tot het dak door middel van (kooi-)ladders of trappen en beperk de blootstelling aan valgevaren tijdens het betreden of het verplaatsen op het dak. Training en instructie. Zorg ervoor dat werknemers getraind zijn in veilig werken op schuine daken, inclusief het correct gebruik van de valbeveiligingsapparatuur het het herkennen van valrisico’s.

Horizontale en verticale valbeveiligingssystemen zijn ontworpen om aan verschillende behoeften te voldoen, afhankelijk van de aard van het werk en de omgeving waarin op hoogte wordt gewerkt. Elk systeem biedt unieke voordelen en is geschikt voor specifieke toepassingen. Hieronder volgt een overzicht van de belangrijkste verschillen: Horizontale Valbeveiligingssystemen Toepassing: Horizontale valbeveiligingssystemen worden meestal gebruikt over een groot gebied waar bewegingsvrijheid nodig is. Ze zijn ideaal voor werk op daken, boven open structuren of in situaties waar werknemers langs een brede horizontale afstand moeten bewegen. Componenten: Deze systemen omvatten vaak een kabel, rail of leeflijn die tussen twee of meerdere punten is gespannen, waaraan gebruikers hun persoonlijke valbeveiligingsuitrusting (PBM), zoals een harnas en een vanglijn met een valdemper, kunnen bevestigen. Voordelen: Het biedt uitgebreide bewegingsvrijheid over een horizontaal vlak, wat essentieel is voor taken die een breed bereik vereisen. Horizontale systemen kunnen vaak meerdere gebruikers tegelijkertijd ondersteunen. Verticale Valbeveiligingssystemen Toepassing: Verticale valbeveiligingssystemen worden gebruikt voor werkzaamheden die hoogteveranderingen omvatten, zoals op ladders, torens, steigers of masten. Ze zijn ontworpen om werknemers te beschermen die verticaal omhoog of omlaag bewegen. Componenten: Deze systemen bestaan typisch uit een vaste of mobiele lijn (zoals een kabel of rail) die langs de werkroute loopt. Aan deze lijn is een vangapparaat bevestigd dat met de gebruiker meebeweegt en in geval van een val onmiddellijk blokkeert. Voordelen: Verticale systemen bieden effectieve bescherming voor werknemers die verticale afstanden overbruggen. Het zelfvolgende vangapparaat zorgt voor continue bescherming tijdens het klimmen of afdalen, zonder dat de gebruiker het systeem handmatig hoeft aan te passen. Belangrijkste Verschillen Bewegingsrichting: Horizontale systemen zijn ontworpen voor zijwaartse beweging over een breed gebied, terwijl verticale systemen bescherming bieden voor op- en neerwaartse bewegingen langs een vaste lijn. Gebruikssituaties: De keuze tussen horizontaal en verticaal hangt af van de specifieke werkzaamheden en de structuur van de werkplek. Flexibiliteit: Horizontale systemen bieden meer bewegingsvrijheid in een vlak, wat ze geschikt maakt voor werkzaamheden die een grotere actieradius vereisen. Verticale systemen zijn geoptimaliseerd voor het volgen van een gebruiker tijdens het klimmen of dalen. Bij de keuze tussen horizontale en verticale valbeveiligingssystemen moet rekening worden gehouden met de aard van de werkzaamheden, de bewegingspatronen van de gebruiker en de fysieke omgeving van de werkplek. Het is ook cruciaal om de juiste training en gebruiksinstructies te volgen om maximale veiligheid te garanderen.

Passieve en actieve valbeveiligingssystemen zijn twee benaderingen om werknemers te beschermen tegen valrisico’s.
Ze verschillen in toepassing, waarbij waar mogelijk, de keuze voor de passieve oplossing steeds de veiligere keuze is.

Passieve valbeveiliging:
Hier is geen actieve handeling van de werknemers nodig. Het gaat om fysieke barrières zoals leuning, hekwerk, veiligheidsroosters,… die een val fysiek belemmeren.
Deze passieve systemen vereisen doorgaans minder training en betrokkenheid van de werknemers omdat ze continu bescherming bieden zonder dat de werknemer actief hoeft in te grijpen.

Actieve valbeveiliging:
Deze systemen vragen een actieve handeling van de gebruiker om een val te voorkomen of de gevolgen ervan te verminderen.
Het betreft systemen waar meestal het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s) zoals een harnas, vanglijn, valstopapparaten tussen het systeem en het lichaam wordt geplaatst.
Deze systemen vereisen training van de werknemers om ze correct te gebruiken.Tevens is een regelmatige inspectie en onderhoud noodzakelijk om het systeem effectief te laten blijven functioneren.

Passieve valbeveilging is, waar mogelijk, steeds aanbevolen.
In tegenstelling tot actieve valbeveiliging is er bij passieve geen handeling van de gebruiker nodig.
Bovendien biedt passieve valbeveiliging ook bescherming aan “toevallige” gebruikers.
Denk bijvoorbeeld aan de verantwoordelijke die de werken komt controleren.

Collectieve valbeveiligingsmethoden bieden verschillende voordelen ten opzichte van individuele valbeveiligingsmethoden, met name in situaties waar meerdere werknemers op hoogte werken. Enkele van de belangrijkste voordelen van collectieve valbeveiligingsmethoden zijn: Meeromvattende bescherming: Collectieve valbeveiligingsmethoden bieden bescherming aan alle werknemers binnen een bepaald gebied, in plaats van alleen aan individuele werknemers. Dit zorgt voor een meeromvattende bescherming van het gehele team dat op hoogte werkt. Eenvoudiger in gebruik: Collectieve valbeveiligingsmethoden zijn over het algemeen eenvoudiger in gebruik dan individuele methoden. Bijvoorbeeld, het installeren van leuningen rond een dakrand vereist minder training en vaardigheid dan het correct gebruiken van individuele valbeveiligingsuitrusting. Minder afhankelijkheid van individueel gedrag: Bij collectieve valbeveiligingsmethoden is de veiligheid minder afhankelijk van het individuele gedrag van werknemers. In plaats daarvan bieden ze een fysieke barrière die voorkomt dat werknemers per ongeluk over de rand vallen, waardoor het risico op ongevallen wordt verminderd. Gemakkelijker te controleren en te onderhouden: Collectieve valbeveiligingsmethoden zijn vaak gemakkelijker te controleren en te onderhouden dan individuele methoden. Bijvoorbeeld, regelmatige inspectie en onderhoud van leuningen is over het algemeen eenvoudiger dan het inspecteren van individuele valbeveiligingsuitrusting die door werknemers wordt gedragen. Betere naleving van voorschriften: Omdat collectieve valbeveiligingsmethoden vaak aanwezig zijn als permanente of semi-permanente structuren, is de naleving van veiligheidsvoorschriften gemakkelijker te handhaven. Werknemers zijn meer geneigd om deze beschermingsmiddelen te gebruiken, aangezien ze een integraal onderdeel zijn van de werkomgeving. Kostenbesparing op lange termijn: Hoewel de initiële kosten van het installeren van collectieve valbeveiligingsmethoden hoger kunnen zijn dan individuele methoden, kunnen ze op lange termijn kostenbesparend zijn. Minder valongevallen betekenen minder kans op letsel, productiviteitsverlies, medische kosten en juridische kosten, wat uiteindelijk kan resulteren in aanzienlijke besparingen voor het bedrijf. Al met al bieden collectieve valbeveiligingsmethoden een effectieve en efficiënte manier om de veiligheid van werknemers op hoogte te waarborgen, met tal van voordelen ten opzichte van individuele valbeveiligingsmethoden. 22. Hoe kan ik valbeveiliging integreren in mijn algehele veiligheidsbeheersysteem? Het integreren van valbeveiliging in uw algehele veiligheidsbeheersysteem vereist een doordachte en systematische aanpak. Hier zijn enkele stappen die u kunt volgen om valbeveiliging effectief te integreren: Risicoanalyse uitvoeren: Voer een grondige risicoanalyse uit van uw werkplek om potentiële valgevaren te identificeren. Neem factoren op zoals hoogte, valafstanden, potentiële valoppervlakken en de aard van de ondergrond. Ontwikkel een veiligheidsbeleid: Ontwikkel een specifiek veiligheidsbeleid voor valbeveiliging als onderdeel van uw algehele veiligheidsbeheersysteem. Dit beleid moet duidelijke richtlijnen bevatten voor het gebruik van valbeveiligingsapparatuur, veilige werkpraktijken op hoogte en procedures voor noodsituaties. Identificeer vereiste valbeveiligingsmaatregelen: Bepaal welke valbeveiligingsmaatregelen nodig zijn op basis van de resultaten van uw risicoanalyse. Dit kan het installeren van collectieve valbeveiligingssystemen omvatten, zoals leuningen of valbeveiligingshekken, evenals het verstrekken van individuele valbeveiligingsuitrusting zoals harnassen en vanglijnen. Integreer valbeveiliging in werkprocedures: Werk valbeveiligingsvereisten en procedures in uw algemene werkprocedures en werkinstructies. Zorg ervoor dat werknemers worden geïnformeerd over de vereiste valbeveiligingsmaatregelen en dat ze getraind zijn in het juiste gebruik van valbeveiligingsapparatuur en veilige werkpraktijken op hoogte. Opleiding en bewustmaking: Train werknemers regelmatig in valbeveiliging en veiligheid op hoogte. Zorg ervoor dat ze zich bewust zijn van de risicos van werken op hoogte en de noodzaak om valbeveiligingsapparatuur correct te gebruiken. Moedig ook een cultuur van veiligheid aan waarin werknemers worden aangemoedigd om veilige werkgewoonten te volgen en veiligheid als prioriteit te beschouwen. Inspectie en onderhoud: Implementeer regelmatige inspectie- en onderhoudsprogrammas voor uw valbeveiligingssystemen en -uitrusting. Zorg ervoor dat alle apparatuur in goede staat verkeert en voldoet aan de geldende normen en voorschriften. Voer indien nodig reparaties of vervangingen uit om de veiligheid te waarborgen. Continue verbetering: Evalueer regelmatig uw valbeveiligingsprogramma en identificeer mogelijke verbeteringen. Neem feedback van werknemers mee en pas uw procedures en systemen aan om de veiligheid verder te verbeteren. Blijf op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen en technologieën op het gebied van valbeveiliging en pas deze indien nodig toe in uw veiligheidsbeheersysteem. Door valbeveiliging te integreren in uw algehele veiligheidsbeheersysteem, kunt u de veiligheid van uw werknemers op hoogte waarborgen en een veilige werkomgeving creëren waarin ongevallen worden voorkomen.

PBM’s, voluit Persoonlijke BeschermingsMiddelen zijn apparaten, kleding of uitrustingen die gemaakt zijn om de veiligheid en gezondheid van personen te beschermen tegen de risico’s op de werkplek.

Er zijn verschillende items die onder de noemer PBM vallen, denk hierbij aan harnassen, vanglijnen, stopchutes, helmen, handschoenen, gehoorbescherming,…
PBM’s zijn essentieel in het verzekeren van de veiligheid van werknemers. In zo goed als alle sectoren komen deze aan bod, zoals bouw, gezondheidszorg, productie.
Dankzij het correcte gebruik van geschikte PBM’s kunnen werknemers worden beschermd tegen de risco’s op letsels tijdens het uitvoeren van hun taken.

Om letsels te voorkomen is het belangrijk om geschikte PBM’s te gebruiken en deze correct te gebruiken.

Zorg ervoor dat werknemers goed zijn getraind in het gebruik van PBM’s en dat de uitrusting regelmatig wordt geïnspecteerd en onderhouden om maximale bescherming te bieden.

De keuze tussen een retentiesysteem en een valbeveiligingssysteem hangt af van verschillende factoren en moet zorgvuldig worden overwogen om de veiligheid van werknemers op hoogte te waarborgen. Enkele belangrijke factoren die de keuze beïnvloeden zijn: Type werkzaamheden: Het type werkzaamheden dat wordt uitgevoerd, is een belangrijke overweging. Bij werkzaamheden waarbij werknemers op een bepaalde hoogte moeten blijven, zoals werken op daken of platforms, kan een retentiesysteem geschikter zijn. Voor werkzaamheden waarbij werknemers zich verticaal moeten verplaatsen, zoals klimmen of afdalen, is een valbeveiligingssysteem meestal noodzakelijk. Bewegingsvrijheid: De mate van bewegingsvrijheid die werknemers nodig hebben, is een cruciale factor. Retentiesystemen beperken de beweging van werknemers tot een bepaald gebied, terwijl valbeveiligingssystemen werknemers de vrijheid geven om zich verticaal te verplaatsen. Als werknemers beperkte mobiliteit nodig hebben, kan een retentiesysteem de voorkeur hebben, maar als ze vrij moeten bewegen, is een valbeveiligingssysteem noodzakelijk. Risicoanalyse: Een grondige risicoanalyse van de werkplek is essentieel om de juiste keuze te maken tussen een retentiesysteem en een valbeveiligingssysteem. Identificeer potentiële valgevaren, beoordeel de hoogte waarop werknemers werken, en evalueer de mogelijke gevolgen van een valincident om te bepalen welk systeem het meest geschikt is om de veiligheid te waarborgen. Training en ervaring van werknemers: Zorg ervoor dat werknemers de juiste training en ervaring hebben om het gekozen valbeschermingssysteem veilig en effectief te gebruiken. Training moet zich richten op het correcte gebruik van de apparatuur, het herkennen van valgevaren, en het reageren in geval van een noodsituatie. Door rekening te houden met deze factoren en een grondige risicoanalyse uit te voeren, kunnen werkgevers de meest geschikte keuze maken tussen een retentiesysteem en een valbeveiligingssysteem om de veiligheid van werknemers op hoogte te waarborgen.

Er bestaan verschillende methoden om gevaren te beoordelen in een risicoanalyse. De keuze van methode hangt af van de complexiteit van de werkomgeving en de aard van de risicos. Bij het uitvoeren van een risicoanalyse wordt niet alleen gekeken naar welke gevaren er zijn, maar ook naar hoe ernstig en hoe waarschijnlijk deze gevaren zijn. Hiervoor bestaan verschillende beoordelingsmethoden. Veelgebruikte methoden: Kinney & wiruth-methode - Risico = Gevolg x Blootstelling x Waarschijnlijkheid - Levert een score op die het risico kwantificeert en helpt om prioriteiten te stellen. - Veel gebruikt voor valgevaar omdat het zowel de ernst als de kans in rekening brengt. Fine & kinney - Vergelijkbaar met bovenstaande methode, maar bevat fijnere schalen voor beoordeling. - Vaak toegepast in industriële omgevingen. RIE (Risico-Inventarisatie en Evaluatie) - Toegankelijke methode waarin gevaren worden geïdentificeerd en per risico wordt aangegeven wat de kans en ernst is. - Wordt aangevuld met een actieplan en evaluatiemethode Voor de beoordeling van risicos zijn er methoden die zowel de ernst, blootstelling als waarschijnlijkheid van gevaren in kaart brengen. Bekende voorbeelden zijn de Kinney-methode en RIE, die breed inzetbaar zijn bij het analyseren van valgevaar en het bepalen van preventieve maatregelen.

Arbeidsregelgeving speelt een cruciale rol bij het bepalen van valbeveiligingsvereisten en het waarborgen van de veiligheid van werknemers op hoogte.

Deze regelgevingen zijn ontworpen om de risico's op valongevallen te verminderen en werknemers te beschermen door middel van specifieke voorschriften en normen. Enkele manieren waarop arbeidsregelgevingen de valbeveiligingsvereisten beïnvloeden zijn:

• Vaststellen van minimale veiligheidsnormen: Arbeidsregelgevingen stellen vaak minimale veiligheidsnormen vast waaraan werkgevers moeten voldoen om de veiligheid van werknemers op hoogte te waarborgen. Deze normen omvatten vaak vereisten met betrekking tot het gebruik van valbeveiligingsapparatuur, training van werknemers, inspectie en onderhoud van apparatuur, en veilige werkmethoden.
• Specificatie van vereiste valbeveiligingsmaatregelen: Arbeidsregelgevingen kunnen specifieke voorschriften bevatten met betrekking tot het type en de toepassing van valbeveiligingsmaatregelen die moeten worden genomen in verschillende werkomgevingen en situaties. Dit kan onder meer het gebruik van harnassen, vanglijnen, dakankerpunten, leuningen, valstopapparaten en andere beschermingsmiddelen omvatten.
• Trainingseisen: Arbeidsregelgevingen kunnen vereisen dat werkgevers werknemers voorzien van adequate training en instructie over veilig werken op hoogte, inclusief het gebruik van valbeveiligingsapparatuur, herkenning van valrisicos, en noodprocedures in geval van een valincident. Inspectie en naleving: Arbeidsregelgevingen kunnen ook vereisten bevatten met betrekking tot inspectie en naleving van valbeveiligingsmaatregelen, waaronder regelmatige inspecties van apparatuur, documentatie van veiligheidsprocedures, en handhaving van veiligheidsvoorschriften.
• Verantwoordelijkheid van werkgevers: Arbeidsregelgevingen leggen vaak de verantwoordelijkheid bij werkgevers om een veilige werkomgeving te bieden en de nodige maatregelen te nemen om werknemers te beschermen tegen valrisicos. Dit omvat het identificeren van valgevaren, het implementeren van passende valbeveiligingsmaatregelen, en het verstrekken van training en toezicht aan werknemers.

Over het algemeen spelen arbeidsregelgevingen een essentiële rol bij het bepalen van valbeveiligingsvereisten door het vaststellen van normen, voorschriften en procedures die de veiligheid van werknemers op hoogte waarborgen. Het naleven van deze regelgevingen is van vitaal belang om valongevallen te voorkomen en een veilige werkomgeving te garanderen.

Persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM) zijn essentieel voor valbeveiliging, omdat ze directe bescherming bieden tegen vallen en letsel.

PBM’s zoals harnassen, valstopapparatuur en beveiligingslijnen zijn ontworpen om de gebruiker te beschermen bij vallen.
Onderzoek door de Belgische Federale Overheidsdienst Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg (2020) heeft aangetoond dat het correcte gebruik van PBM het risico op letsel bij valincidenten met meer dan 50% kan verminderen.

Het is cruciaal dat werknemers goed worden getraind in het gebruik van deze middelen, aangezien fouten of onjuiste toepassingen de effectiviteit kunnen ondermijnen.

Samenvattend:

• PBM zijn cruciaal voor directe bescherming bij vallen.
• Inclusief harnassen, valstopapparatuur en beveiligingslijnen.
• Onderzoek toont aan dat correct gebruik letsel met meer dan 50% kan verminderen (Federale Overheidsdienst, 2020).
• Training is essentieel voor effectief gebruik.

Enkele veel voorkomende valbeveiligingssystemen zijn leuningen en balustrades, individuele valbeveiligingsmiddelen zoals levenslijnen en ankerpunten.
Ook oplossingen zoals looppaden op het dak, valbescherming op lichtkoepels en kooiladders behoren tot de vele mogelijkheden aan valbeveiliging.

Valbeveiligingssystemen worden gebruikt om werknemers te beschermen tegen valgevaren op hoogte.
Leuningen en balustrades bieden collectieve bescherming langs randen en openingen.
Individuele valbeveiligingsmiddelen, zoals harnassen en levenslijnen, beschermen individuele werknemers door hen aan vaste systemen op het dak te bevestigen.
De soorten valbeveiligingssystemen zijn zeer divers en variëren van collectieve tot individuele middelen.

Het is belangrijk om de juiste keuze hierin te maken die toepasbaar is in jouw specifieke situatie.
Ook is het belangrijk eerst de mogelijkheid tot een collectieve oplossing te bekijken vooraleer naar individuele oplossingen wordt overgegaan.

Kortom, er zijn vele soorten valbeveiliging op de markt.
Voor elke specifieke situatie is er een oplossing. Het is dan ook van belang een grondige behoefteanalyse te maken vooraleer over te gaan tot de aankoop van een valbeveiligingssysteem.

In België ben je als werkgever verplicht om alle nodige maatregelen te nemen om de veiligheid en gezondheid van je werknemers te waarborgen. Hieronder horen ook preventieve maatregelen om valrisico’s te voorkomen en te beperken.

De Belgische wetgeving schrijft niet voor dat het een verplichting is om valbeveiliging te plaatsen. Wel ben je als werkgever verantwoordelijk voor het identificeren en beoordelen van risico’s op de werkplek, waaronder valgevaar. Dit identificeren en beoordelen vormt de risicoanalyse. Als uit de risicoanalyse blijkt dat er een risico op vallen op hoogte bestaat, is de werkgever verplicht om passende valbeveiligingsmaatregelen te nemen om de werknemers te beschermen.

Dit betekend dus dat valbeveiliging verplicht kan zijn op de werkplek als er een risico op vallen bestaat. Het is aan de werkgever om ervoor te zorgen dat de juiste maatregelen worden genomen om dit risico te beheersen. De specifieke vereisten voor valbeveiliging kunnen variëren afhankelijk van de aard van het werk, de omgeving en andere relevante factoren. Het niet naleven van deze verplichtingen kan leiden tot juridische sancties en aansprakelijkheid voor de werkgever.

Een Last Minute RisicoAanalyse (LMRA) is een snelle, gestructureerde beoordeling van mogelijke risico's voor de start van een taak, om de veiligheid van de medewerkers te waarborgen.

Een Last Minuten RisicoAnalyse (LMRA) is een korte, praktische check die je uitvoert vlak voor je aan een taak begint.

Het doel?
Risico's herkennen en beheersen op het moment zelf, zodat je veilig kan werken, ook wanneer de omstandigheden plots veranderen. Een LMRA is dus geen uitgebreide papieren oefening, maar een snelle denkoefening die elke medewerker ter plaatse kan uitvoeren.

Waarom is LMRA zo belangrijk?
Veel ongevallen op de werkvloer gebeuren niet door gebrek aan procedures, maar door onverwachte situaties of kleine inschattingsfouten. Met een LMRA neem je enkele minuten om jezelf drie kernvragen te stellen:

1. Zijn er risico's verbonden aan deze taak of omgeving?
2. Heb ik de juiste middelen, bescherming en kennis om dit veilig te doen?
3. Zijn de omstandigheden gewijzigd sinds de laatste risicoanalyse of werkvoorbereiding?

Door deze vragen te beantwoorden, kan je op tijd ingrijpen en onveilige situaties vermijden.

Hoe pas je een LMRA toe?
Een LMRA werkt alleen als het consequent en bewust gebeurt. Zo doe je dat:

• Stop en observeer: Kijk rond voor je begint. Denk aan hoogteverschillen, valgevaar, weersomstandigheden, andere werken in de buurt.
• Beoordeel het risico: Kan ik dit veilig uitvoeren met de huidige middelen? Heb ik persoonlijke beschermingsmiddelen nodig? Zijn er procedures die ik moet volgen?
• Neem actie: Pas je werkmethode aan of meld het risico. Indien nodig: vraag bijkomende maatregelen of hulpmiddelen.

Een LMRA hoeft slecht enkele minuten te duren, maar kan een groot verschil maken in veiligheid en efficiëntie.

Maak van de LMRA een vaste reflex in je team. Door dit ritueel te integreren, verhoog je niet alleen de veiligheid, maar ook de alertheid en verantwoordelijkheid van iedereen op de werkvloer.

In de Codex over welzijn op het werk, wordt beschreven om vanaf een valhoogte van 2m passende collectieve of individuele valbeveiliging te voorzien.

Nog belangrijker is om als werkgever adequate valbeveiliging te voorzien. Deze wordt bekomen door een grondige risicoanalyse op te stellen. De risicoanalyse vormt de basis voor het veiligheidsbeleid dat uw bedrijf voert.

De Belgische wetgever voorziet de verplichting om valbeveiliging te voorzien in de welzijnswet van 4 augustus 1996 en wordt verder gespecificeerd in verschillende koninklijke besluiten en sectorale regelgevingen, zoals de codex over het welzijn op het werk.

Het koninklijk besluit van 31 augustus 2005 betreffende het gebruik van arbeidsmiddelen bevat voorschriften met betrekking tot arbeidsmiddelen die worden gebruikt op hoogte, zoals ladders, steigers en werken op daken. Dit KB vereist dat werkgevers passende maatregelen nemen om valrisico’s te voorkomen en te beperken, ongeacht de hoogte.

Daarnaast worden de specifieke eisen voor valbeveiliging vaak bepaald door de aard van het werk, de sector en de risico’s die daarbij komen kijken. Bijvoorbeeld in de bouwsector, waar werken op hoogte vaak voorkomt, zijn er specifieke voorschriften vastgelegd in het KB van 25 januari 2001 betreffende tijdelijke of mobiele bouwplaatsen.

Kortom, vanaf een valhoogte van 2 meter is valbeveiliging verplicht in België. Bij elk valgevaar (hoger of lager dan 2 meter) bepaald een risicoanalyse welke risicobeperkende maatregelen genomen moeten worden. Ook specifieke voorschriften die van toepassing zijn op de activiteiten en de sectoren waarin wordt gewerkt kunnen een invloed hebben op het valbeveiligingsbeleid.

Een Last Minute RisicoAanalyse (LMRA) is een snelle, gestructureerde beoordeling van mogelijke risico's voor de start van een taak, om de veiligheid van de medewerkers te waarborgen.

Een Last Minuten RisicoAnalyse (LMRA) is een korte, praktische check die je uitvoert vlak voor je aan een taak begint.

Het doel?
Risico's herkennen en beheersen op het moment zelf, zodat je veilig kan werken, ook wanneer de omstandigheden plots veranderen. Een LMRA is dus geen uitgebreide papieren oefening, maar een snelle denkoefening die elke medewerker ter plaatse kan uitvoeren.

Waarom is LMRA zo belangrijk?
Veel ongevallen op de werkvloer gebeuren niet door gebrek aan procedures, maar door onverwachte situaties of kleine inschattingsfouten. Met een LMRA neem je enkele minuten om jezelf drie kernvragen te stellen:

1. Zijn er risico's verbonden aan deze taak of omgeving?
2. Heb ik de juiste middelen, bescherming en kennis om dit veilig te doen?
3. Zijn de omstandigheden gewijzigd sinds de laatste risicoanalyse of werkvoorbereiding?

Door deze vragen te beantwoorden, kan je op tijd ingrijpen en onveilige situaties vermijden.

Hoe pas je een LMRA toe?
Een LMRA werkt alleen als het consequent en bewust gebeurt. Zo doe je dat:

• Stop en observeer: Kijk rond voor je begint. Denk aan hoogteverschillen, valgevaar, weersomstandigheden, andere werken in de buurt.
• Beoordeel het risico: Kan ik dit veilig uitvoeren met de huidige middelen? Heb ik persoonlijke beschermingsmiddelen nodig? Zijn er procedures die ik moet volgen?
• Neem actie: Pas je werkmethode aan of meld het risico. Indien nodig: vraag bijkomende maatregelen of hulpmiddelen.

Een LMRA hoeft slecht enkele minuten te duren, maar kan een groot verschil maken in veiligheid en efficiëntie.

Maak van de LMRA een vaste reflex in je team. Door dit ritueel te integreren, verhoog je niet alleen de veiligheid, maar ook de alertheid en verantwoordelijkheid van iedereen op de werkvloer.

De Europese regelgeving bepaald geen minimumhoogte waarop valbeveiliging verplicht is.
Op deze manier kan de minimumhoogte waarbij valbeveiliging verplicht is in elk land verschillen.

Belgie	2 meter
Nederland	2,5 meter
Frankrijk	3 meter
Verenigd Koninkrijk	Geen minimumhoogte

Deze minimumhoogtes verplichten de werkgever valbeveiliging te voorzien, wanneer een risico op een val aanwezig is.
Het gaat dus niet louter om een hoogteverschil.
In elke situatie is het dus aangewezen een risicoanalyse op te maken.
Via deze analyse wordt de werkplaats grondig doorgelicht en passende voorzorgsmaatregelen genomen.

In elk Europees land verschilt de minimumhoogte waarbij valbeveiliging verplicht opgenomen is door de wetgevende macht.
Daarnaast is het van levensbelang om een grondige risicoanalyse te maken van de situatie en de juiste beschermingsmiddelen te voorzien.

Ja. Werknemers die met valbeveiligingssystemen werken, moeten correct opgeleid zijn in het gebruik, onderhoud en beperkingen van deze systemen. Zo leren ze niet alleen hoe ze de uitrusting veilig dragen en bevestigen, maar ook hoe ze risico's inschatten en noodsituaties aanpakken.

Een training is vaak wettelijk verplicht en zorgt ervoor dat de systemen hun functie ook écht vervullen in de praktijk. Zonder opleiding bestaat het risico dat valbeveiliging verkeerd gebruikt word, wat gevaarlijke situaties kan veroorzaken.

Valbeveiliging moet minstens één keer per jaar geïnspecteerd worden door een bevoegd persoon of erkend bedrijf. Dit is wettelijk vastgelegd in de Europse norm EN 365.

Daarnaast geldt:
Voor elk gebruik: De gebruiker controleert zelf visueel of het systeem volledig in orde is.
Na een val of schade: Het systeem moet onmiddellijk buiten gebruik gesteld en opnieuw gekeurd worden.
Bij intensief gebruik of zware omstandigheden: Tussentijdse inspecties kunnen nodig zijn.

Door de Europese norm EN 365 correct toe te passen, vermijd je niet alleen ongevallen en aansprakelijkheidsrisico's, maar bouw je ook aan een veiligheidscultuur waarin medewerkers vertrouwen hebben in hun materiaal. Zo wordt valbeveiliging geen verplichting, maar een zekerheid waarop je elke dag kan rekenen.

In België is de geldende wetgeving voor valbeveiliging opgenomen in verschillende regelgevende kaders.
De Codex voor welzijn op het werk en specifieke koninklijke besluiten is hier een belangrijk onderdeel van.

De Codex over het welzijn op het werk bevat voorschriften met betrekking tot valbeveiliging, met name het KB van 25 januari 2001 betreffende de tijdelijke of mobiele bouwplaatsen.
Dit KB legt de verplichting op voor werkgevers om valbeveiligingsmaatregelen te nemen op bouwplaatsen en andere locaties waar werknemers risico lopen op vallen op hoogte.

In concreto: de geldende wetgeving in België vereist dat werkgevers valbeveiligingsmaatregelen nemen om de veiligheid en gezondheid van zijn werknemers te waarborgen, met specifieke voorschriften opgenomen in de Codex over het welzijn op het werk en gerelateerde Koninklijk Besluiten.

Europese wetgeving met betrekking tot valbeveiliging omvat verschillende richtlijnen en normen die van toepassing zijn in alle lidstaten van de Europese Unie.

De belangrijkste Europese richtlijn op gebied van valbeveiliging is de richtlijn 89/656/EEG betreffende het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen (PBM’s) op de arbeidsplaats. Deze richtlijn stelt minimumvoorschriften vast voor het gebruik van PBM’s, waaronder valbeveiligingsmiddelen zoals harnassen en vanglijnen.

Naast deze richtlijn zijn er Europese normen, zoals de EN 363 norm, deze norm definieert de verschillende soorten valbeveiligingssystemen en hoe ze correct worden toegepast. Dit helpt werkgevers, veiligheidscoördinatoren en isntallateurs bij het kiezen en implementeren van de juiste bescherming tegen valgevaar.

De EN 795 legt dan weer vast hoe ankersystemen moeten worden ontworpen, getest en geïnstalleerd om veilig te functioneren als onderdeel van een valbeveiligingssysteem. Dit zorg ervoor dat gebruikers op hoogte veilig kunnen werken zonder het risico op een dodelijke val. Deze norm geldt enkel voor persoonlijk valbeveiliging!

Tenslotte is er de Europese norm EN 13374 die geldt voor collectieve valbeveiliging. Deze norm specificeert veiligheidseisen en testmethoden voor tijdelijke randbeveiligingssystemen die worden gebruikt bij bouw- en onderhoudswerkzaamheden. Terwijl EN14122-3 de permanente meer regelgeving bevat over permanente leuningsystemen.

EN 363	soorten valbeveiliging
EN 795	Ankersystemen
EN 13374	Tijdelijke randbeveiliging
EN14122-3	Permanente randbeveiliging

De gelden Europese wetgeving op het gebied van valbeveiliging omvat dus richtlijnen en normen die minimumvoorschriften en eisen stellen voor het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen en valbeveiligingsmiddelen op de arbeidsplaats.

Er bestaat veel verwarring tussen keuring, controle/onderhoud en garantie. Dit zijn drie verschillende zaken die elk hun belang hebben:

• Wettelijke keuring door een EDTC

Installaties zoals kooiladders, balustrades, vaste ankerpunten en levenslijnen vallen onder de Belgische arbeidsmiddelenwetgeving. Ze moeten daarom jaarlijks verplicht gekeurd worden door een Externe Dienst voor Technische Controle (EDTC). De EDTC maakt een officieel keuringsverslag dat je als werkgever moet kunnen voorleggen.

• Jaarlijkse inspectie van PBM's

Persoonlijke valbeveiligingsmiddelen (zoals harnassen, vanglijnen en valstopapparaten) vallen onder de Europese norm EN365. Deze schrijft een ​​​​​​​jaarlijkse inspectie door een "bevoegd persoon" voor. Dat hoeft geen EDTC te zijn, de controle kan ook uitgevoerd worden door de fabrikant, de installateur of een gespecialiseerde onafhankelijke dienst.
Belangrijk: Veel verzekeraars leggen deze inspectie toch bij de EDTC, om discussie bij een ongeval te vermijden. Eminent Safety raadt aan om te kiezen voor een onafhankelijke dienst (zoals een EDTC). Zo krijg een objectief resultaat én wordt ook de installateur extra gecontroleerd.

• Onderhoud en garantie door de installateur

​​​​​​​Fabrikanten leggen vaak (zoniet altijd) periodiek onderhoud op als voorwaarde voor garantie. Wordt dit onderhoud niet uitgevoerd, dan zal een EDTC de installatie in principe niet goedkeuren. De installateur staat in voor dit onderhoud, herstellingen en het correct documenteren ervan.

Samengevat:
EDTC = verplichte keuring arbeidsmiddelen.
Bevoegd persoon (bij voorkeur onafhankelijk, zoals EDTC) = jaarlijkse inspectie PBM's
Onderhoud & garantie = installateur, zonder onderhoud geen positief keuringsverslag van EDTC.

De EN 795 norm difinieert de veiligheidseisen en testmethoden voor ankersystemen die gebruikt worden als onderdeel van een persoonlijk valbeveiligingssysteem.

Ankerpunten zijn cruciaal omat ze de kracht van een val opvangen en verdelen over een veilige structuur.

EN 795

• Leg vast hoe ankersystemen moeten ontworpen, getest en geïnstalleerd worden.
• Uitsluitend bedoeld voor persoonlijk gebruik en niet voor collectieve valbeveiliging.
• De ankerpunten en systemen moeten de krachten van een vallende persoon kunnen opvangen.

EN795 onderverdeelt ankersystemen in 5 klassen (A tem E), afhankelijk van hun toepassing en installatie.

EN 795-A1	Bevestigd aan verticale, horizontale of hellende oppervlakken. Muren kolommen plafonds
EN 795-A2	Bevestigd aan hellende of horizontale daken Gemonteerd op dak Dakrand
EN 795-B	Mobiele ankerpunten. Draagbare ankerpunten die niet permanent bevestigd zijn. Driepootsystemen mobiele dakhaken Opgelet! Bij Klasse B moet de ondergrond voldoende draagkrachtig zijn.
EN 795-C	Leeflijnen Horizontale leeflijnsystemen (kabel) of touwsytemen) Worden over langere afstanden gespannen. Staalkabel langs een dakrand De spanning moet steeds correct zijn! Zo wordt doorbuiging voorkomen.
EN 795-D	Railsystemen Horizontale ankerrailsystemen die een vaste geleiding bieden. Minder doorbuiging dan klasse C en hogere belasting mogelijk. Rail gemonteerd op industriële installatie.
EN 795-E	Doodgewichtanker Vrijstaande ballastankers die werken door hun gewicht. Geschikt op platte daken zonder boren.

Er zijn collectieve en individuele valbeveiligingssystemen. Collectieve systemen zoals leuningen beschermen meerdere werknemers tegelijk.

Een risicoanalyse identificeert potentiële gevaren en bepaalt de nodige preventieve maatregelen zoals valbeveiliging.

In België moet de keuze tussen collectieve of individuele valbeveiliging gebaseerd zijn op een risicoanalyse die de werkgever moet uitvoeren. De werkgever moet alle nodige maatregelen nemen om de veiligheid en gezondheid van hun werknemers te waarborgen.

Collectieve valbeveiliging heeft steeds de voorkeur omdat het risico’s op hoogte voor meerdere werknemers tegelijk kan verminderen. Dit omvat bijvoorbeeld het installeren van leuningen, hekken of andere barrières om te voorkomen dat werknemers van hoogte vallen. Individuele valbeveiliging, zoals het gebruik van harnassen, lijnen en ankerpunten wordt gebruikt wanneer collectieve maatregelen niet mogelijk zijn of niet voldoende bescherming bieden. Dit kan het geval zijn bij bepaalde werkzaamheden of op bepaalde locaties waar het niet praktisch is om collectieve valbeveiliging te voorzien. Het is belangrijk dat de keuze tussen collectieve en individuele valbeveiliging wordt bepaald door de specifieke risico’s op de werkplek en dat deze keuze wordt gedocumenteerd als onderdeel van de risicoanalyse. Werkgevers moeten ervoor zorgen dat de gekozen valbeveiligingsmaatregelen voldoen aan de wettelijke vereisten en effectief zijn in het beschermen van werknemers tegen valgevaar.